تاریخچه شکلگیری گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
دانشگاه ملی ایران (که در اواخر سال ۱۳۶۰ بهطور رسمی به «دانشگاه شهید بهشتی» تغییر نام داد) در سالهای نخست فعالیت خود دانشگاهی غیردولتی بود و تا دو سال پس از انقلاب فاقد بخش یا گروه روانپزشکی بود. در آن دوران، دانشجویان پزشکی این دانشگاه دوره آموزشی روانپزشکی خود را در بیمارستان رضاعی ـ که یک مرکز خصوصی بود ـ طی میکردند. در دو بیمارستان آموزشی اصلی دانشگاه یعنی بیمارستان سعادتآباد (شهید مدرس فعلی) و بیمارستان لقمانالدوله (لقمان ادهم فعلی)، تنها یک روانپزشک بهعنوان مشاور حضور داشت که نقش آموزشی پررنگی نداشتند و هر دو در سالهای ابتدایی پس از انقلاب، دانشگاه را ترک کردند.
آغاز شکلگیری بخش روانپزشکی در بیمارستان طالقانی
در اواخر سال ۱۳۵۸ و اوایل ۱۳۵۹، بیمارستان آیتالله طالقانی که پیش از انقلاب ساختمانی نیمهتمام از اموال وزارت بهداری بود، بهتدریج به یک بیمارستان جامع تبدیل شد.
در اواخر سال ۱۳۵۹، آقای دکتر مهاجر که پس از اتمام دوره تخصصی و اخذ بورد روانپزشکی در آمریکا و سه سال فعالیت بهعنوان استادیار در دانشگاه ایلینوی شیکاگو به کشور بازگشته بود، نخستین بخش روانپزشکی داخل بیمارستان عمومی در ایران را در بیمارستان طالقانی بنیان گذاشت.
اولین همکاران ایشان در این بخش عبارت بودند از:
مرحوم دکتر لئون داویدیان )متخصص روانپزشکی از انگلستان(
دکتر الهه کریمی )استاد روانشناسی بالینی دانشگاه ملی(
خانم پورمند )کارشناس ارشد روانشناسی بالینی از آمریکا(
به دلیل تعطیلی دانشگاهها در آن دوره و لزوم اخذ مجوز از شورای آموزش پزشکی و تخصصی، پذیرش نخستین دوره دستیاران روانپزشکی تا سال ۱۳۶۲ به تعویق افتاد. در آن سال آقای دکتر حسینی بهعنوان اولین دستیار فعالیت خود را آغاز کرد. دستیاران دوره دوم آقای دکتر ماهیار آذر و خانم دکتر آزویانس بودند. با گذر زمان، تعداد اعضای هیئتعلمی بخش افزایش یافت و در سال ۱۳۶۳، مجموعهای شامل ۵ روانپزشک، ۳ روانشناس بالینی دارای Ph.D و ۲ روانشناس کارشناسیارشد شکل گرفت. این افراد هسته اولیه گروه روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه شهید بهشتی را تشکیل دادند و دکتر مهاجر بهعنوان نخستین مدیر گروه منصوب شد.
توسعه آموزش روانپزشکی و تأسیس بخش دوم
در همین سالها و با مدیریت آقای دکتر مهدی بینا، گروه با وجود شرایط جنگ و محدودیتهای متعدد، مرکز آموزشی درمانی امام حسین(ع) را بهعنوان بزرگترین مرکز آموزشی دانشگاه پایهگذاری کرد.
در سال ۱۳۶۵ دومین بخش روانپزشکی داخل بیمارستانی در همین مرکز و با مسئولیت دکتر بینا و همکاری چند عضو هیئتعلمی از جمله دکتر دژکام آغاز به کار کرد. نخستین دستیاران این بخش دکتر صدر و دکتر ظهیرالدین بودند.
تشکیل وزارت بهداشت و انتقال مراکز روانپزشکی
با تغییرات سازمانی کشور و تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۱۳۶۵، دو مرکز مهم روانپزشکی به دانشگاه شهید بهشتی منتقل شدند:
مرکز روانپزشکی اطفال و نوجوانان شهید سهامی )نیمهآموزشی و وابسته به انستیتو روانپزشکی تهران(
بیمارستان روانپزشکی ونک )از مراکز درمانی وزارت بهداری سابق(
از ادغام این دو مرکز با بخش روانپزشکی بیمارستان امام حسین(ع)، مجموعه روانپزشکی و علوم رفتاری این بیمارستان شکل گرفت. ریاست این مجموعه به ترتیب برعهده افراد زیر بوده است:
دکتر بینا (تا ۱۳۷۷)
دکتر ظهیرالدین )۱۳۸۵–۱۳۷۷(
دکتر صدر ( ۱۳۸۵ تا 1400)
دکتر شمس ( از 1400 تا کنون )
مدیریت بخش طالقانی
ریاست بخش روانپزشکی بیمارستان طالقانی:
تا سال ۱۳۶۵: دکتر مهاجر
۱۳۶۵ تا ۱۳۷۸: مرحوم دکتر داویدیان
پس از انتخاب ایشان به نمایندگی مجلس ششم: دکتر حمدیه
از سال ۱۳۹۱ تاکنون: دکتر فرهادینسب
مدیریت گروه روانپزشکی
مدیران گروه از ابتدا تاکنون:
۱۳۶۳ تا ۱۳۷۷: دکتر مهاجر
در دو دوره (۱۳۶۶ و ۱۳۷۴) که ایشان در مرخصی بودند، دکتر بینا بهعنوان قائممقام اداره گروه را برعهده داشت.
۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲: دکتر ظهیرالدین
۱۳۸۲ تا ۱۳۸۹: دکتر صدر
۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱: دکتر صمیمی
۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴: دکتر ظهیرالدین
۱۳۹۴ تا ۱۴۰۳: دکتر فرهادینسب
۱۴۰۴ تاکنون: دکتر شمس
تأسیس دورههای فوقتخصص کودکان و نوجوانان
بخش روانپزشکی کودکان و نوجوانان بیمارستان امام حسین(ع) تا چند سال تنها آموزش دستیاران روانپزشکی را برعهده داشت.
در سال ۱۳۶۹ با تلاشهای گروه و مدیریت دکتر مهاجر ـ که در آن زمان قائممقام رئیس دانشگاه و معاون آموزشی بود ـ و همکاری دکتر بینا، اولین دوره دو ساله فلوشیپ کودکان و نوجوانان راهاندازی شد.
رئیس این بخش دکتر توکلیان و اعضای هیئتعلمی آن دکتر اسماعیلی و دکتر هاشمی بودند. نخستین فلوشیپ، دکتر بینا بود و دکتر محمدولی سهامی بهعنوان استاد مشاور نقش مهمی در تحقق این برنامه داشت.
در سال ۱۳۷۲ و با همکاری هیئت ممتحنه و ارزشیابی روانپزشکی کشور، مجوز رسمی راهاندازی نخستین دوره فوقتخصصی روانپزشکی کودکان و نوجوانان در ایران در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی صادر شد.
هیئت بورد این رشته با حضور دکتر مهاجر (دبیر بورد)، دکتر بینا، دکتر توکلیان و دکتر علاقبندراد تشکیل شد.
